Era Acadèmia collabòre damb eth desvolopament de sistèmes de traduccion automatica a trauès d’intelligéncia artificiau

Entre eth 12 e eth 16 de noveme se celebrèc en Miami (Estats Units) un prestigiós congrès scientific en airau dera intelligéncia artificiau en qué, entre d’auti centenats de contribucions, se presentèren catorze sistèmes que permeten realizar traduccion automatica des der espanhòl ara lengua occitana (ena sua varietat aranesa), asturiana e aragonesa. Aguesti sistèmes an estat desvolopadi per investigadors de mès d’ua dotzena de païsi. Entà amiar-les a tèrme s’a requerit un conjunt de tèxtes qu’an agut de passar un contròtle de qualitat e adequacion as estandards lingüistics. En relacion ar aranés, era revision a estat realizada per Institut d’Estudis Aranesi – Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana.

Eth congrès internacionau, nomentat Empirical Methods in Natural Language Processing (https://2024.emnlp.org/), ei un eveniment destacat en camp deth processament deth lenguatge naturau e era intelligéncia artificiau que se celèbre de forma annau des de 1996, cada an en un lòc diferent. Enguan eth congrès a artenhut era maxima chifra d’assistents (4100). En sòn marc s’a amiat a tèrme un talhèr centrat ena traduccion automatica qu’a amassat a participants d’empreses e institucions academiques de tot eth mon entà presentar es sòns auanci en aguest airau.

Laguens d’aguest talhèr, investigadors dera Universitat d’Alacant (lideradi pes professors Juan Antonio Pérez Ortiz e Felipe Sánchez Martínez) e dera Universitat Oberta de Catalunya (lideradi peth professor Antoni Oliver González) an organizat ua competicion scientifica (https://www2.statmt.org/wmt24/romance-task.html). Es principaus conclusions extrètes an estat presentades en Miami. Aguesta competicion a aufrit ua seria de tèxtes en aranés, aragonés e asturian, en tot demanar as participants d’aplicar tecniques innovadores d’intelligéncia artificiau entà obtier sistèmes de traduccion automatica des der espanhòl ad aguestes lengües. Aguest tipe de competicions son abituaus entà d’autes lengües e an per objectiu er implus dera traduccion automatica e eth foment deth progrès dera tecnologia en benefici dera diuersitat lingüistica. Ara er occitan (ena varietat aranesa), er aragonés e er asturian se higen ad aguest listat de lengües. Es sitèmes presentadi en talhèr representen un pas significatiu entà garantir qu’aguestes lengües s’includisquen en panorama digitau globau, en tot contribuïr ara sua preservacion e desvolopament en contèxte tecnologic actuau.