Er IEA-Academia aranesa dera lengua occitana organize ua jornada sus lengua e mieis de comunicacion

Hè pòqui dies, eth dimèrcles 7 de junh, eth president der Institut d’Estudis Aranesi-Academia aranesa dera lengua occitana, Jusèp Loís Sans, compareishie deuant dera comission de Cultura deth Parlament de Catalonha, entà avalorar es 10 ans d’oficialitat der occitan-aranés en Catalonha.

Dera sua intervencion se despren qu’er aranés, des der an 1994 a artenhut detier era regression der emplec sociau dera lengua que de manèra permanenta se produsie, e que comportèc era pèrta de 30% de parlants.

Era inmersion der aranés ena escòla e eth començament de diuèrses accions en defensa dera lengua a trauès deth departament de Politica Lingüística deth Conselh Generau d’Aran e dera Generalitat de Catalonha artenheren  a restablir era situacion.

Actuaument, encara qu’aumente eth nombre de gent que lieg e escriu en aranés, eth sòn emplec sociau seguís baish en favor deth castelhan.

Un estudi presentat est an passat, en basa a donades deth 2013, constate que 55,1% d’aranesi parlen abituauments en castelhan, e sonque 17,6% ac hèn en aranés, ath temps que 16,4% utilizen eth catalan e 10,6% d’autes lengües, que facilament pòden acabar incorporant-se ath grop majoritari deth castelhan.

Deuant d’aguesta situacion: Quin papèr an de jogar e com pòden influïr es mieis de comunicacion, publics e privadi, presents ena Val d’Aran e es professionaus qu’intervien, en relacion ara lengua, ara sua coneishença e ath sòn emplec?

Enes darrèri 35 ans damb era recuperacion dera democracia, era Val d’Aran a compdat damb mieis de comunicacion tant publics coma privadi, en premsa escrita (Avui e Aué), revistes (publicades en part en aranés; Aran Nau, TOT Aran, Era Borrufa), ràdio (Catunya Ràdio e Catalunya Informació) e TV (Tv3-Meddia Aranés, 3/24, BTV, Aran TV). enes darrèri tempsi Aran, coma per tot, tanben a viscut era aparicion de mieis de comunicacion en contorn digitau (Aran Nau Digitau e Aué TV).

En aguest sens, era Corporacion Catalana de Mieis Audiovisuaus produsís en aranés programes de television e ràdio. Des der an 1988 eth grop d’emissores de Catalunya Ràdio emet programes de desconnexion en aranés e des deth mes d’octobre de 2009 aufrís, a trauès deth 3/24, un espaci informatiu diari de television en aranés entà tot Catalonha, e un espaci dedicat ena Val d’Aran en portau d’internet TV3.cat, damb informacions sus espacis produsidi e dobladi en aranés.

“Er aranés a fòrta preséncia ena administracion, enes plens municipaus, en tota era activitat deth Conselh Generau d’Aran, ena senhalizacion, a on ei lengua exclusiva ena toponimia, e, damb menor preséncia, tanben se hè visibla enes mieis de comunicacion damb quauqui programes de ràdio e de television enes mieis institucionaus dera Corporacion Catalana de ràdio e television, eth canau der Ajuntament de Barcelona BTV, o en canau privat Lhèida-TV.” (Hònt: DIPLOCAT).

Mieis de Comunicacion en aranés. Eth futur dera nòsta Lengua

Es mieis de comunicacion son actors viui imprescindibles ena societat. Era lengua, en cas dera Val d’Aran, ei er auviatge mès important a preservar.

Des der IEA-Academia aranesa dera lengua occitana, prepausam ua jornada de debat e reflexion sus eth papèr des mieis de comunicacion ena preservacion e era promocion dera lengua, e deth sòn emplec sociau, e des rèptes de futur des mieis e der aranés.

Er aranés li cau conformar-se damb era preséncia actuau enes mieis de comunicacion? Sense uns mieis avienti, quin serà eth futur dera nòsta lengua? Quin papèr an de jogar es institucions? Existís ua veritabla iniciatiua de mieis de gestion privada damb potenciau entà impulsar mieis de comunicacion o produccions audiovisuaus en aranés?

Vos convidam a participar ena jornada de debat sus mieis de comunicacion en aranés organizada peth Institut d’Estudis Aranesi -Academia aranesa dera lengua occitana eth  diuendres, que ven, 7 de juriòl entàs 18 ores.

Ena jornada de debat, compdaram damb era participacion de jornalistes responsables de mieis e d’espacis enes mieis de comunicacion en lengua aranesa. Era jornada ei dubèrta a tot eth que volgue participar.

Era presentacion dera jornada correrà a cargue deth vicesindic d’Aran, Luís Carlos Medina e deth president dera Academia, Jusèp Loís Sans.

deth president dera Academia, Jusèp Loís Sans.